Na wystąpienie złamania osteoporytecznego w obrębie kręgosłupa mogą wpływać różnorakie czynniki. W wywiadzie zwraca się szczególną uwagę na następujące z nich:

• wynik badania gęstości kości w obrębie kości udowej
• przebyte złamania
• złamania biodra u rodziców
• wiek
• płeć
• wskaźnik masy ciała (BMI)
• palenie tytoniu
• spożycie alkoholu
• przewlekłe stosowanie leków sterydowych
• występowanie reumatoidalnego zapalenia stawów
• występowanie wtórnej osteoporozy

Złamania osteoporotyczne w obrębie kręgów mogą postępować bardzo powoli lub mogą mieć charakter “ostry”. W przypadku złamań postępujących wolno objawy kliniczne mogą być “niema”. Oznacza to, że zmiany destrukcyjne nie wywołują ostrych dolegliwości bólowych – pacjent powoli przyzwyczaja się do dyskomfortu i umiarkowanie występującego bólu pleców.

Często, u tych pacjentów, złamanie kręgu wychodzi “przy okazji” innych badań diagnostycznych np. przy ocenie klatki piersiowej lub brzucha z innych przyczyn. Zdarza się, że przyczyną diagnostyki jest zauważony przez chorego lub członków rodziny zmieniony kształt pleców (pogłębione wygięcie) lub zmniejszenie wzrostu pacjenta. Czasami do poszukiwania diagnozy bólu pleców zmusza pacjenta ostrzejszy ból występujący podczas kaszlu. 

U części pacjentów do złamania dochodzi podczas zmiany pozycji i ruchu ciała – pochylenia, skrętu. Najczęściej ból zlokalizowany jest w linii środkowej kręgosłupa jednak może też promieniować w stronę talerzy biodrowych czy do przestrzeni międzyżebrowych. 

Zalecana diagnostyka

Podstawowym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce złamań osteoporotycznych jest zdjęcie rentgenowskie (RTG). W uzasadnionych przypadkach stosuje się rozszerzenie badań obrazowych o rezonans magnetyczny (RM) lub/i tomografię komputerową (TK).

W zależności od rozległości złamania, umiejscowienia odłamów kostnych,, stanu klinicznego Pacjenta lekarz może zaoferować dwie drogi leczenia: zachowawczą (nieoperacyjną) lub operacyjną. 

Leczenie zachowawcze może przebiegać wielotorowo. Standardowo pacjent leczony jest farmakologicznie – przepisywane mu są leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. 

Najczęściej Pacjenci ci trafiają również pod opiekę fizjoterapeuty. Zadaniem fizjoterapeuty jest obniżenie bieżących dolegliwości bólowych i spowodowanie większego komfortu codziennego życia. Celem długoterminowym jest natomiast poprawienie sprawności mięśni posturalnych w celu zmniejszenie obciążenia poszczególnych kręgów. 

Czasami w celu zabezpieczenia kręgosłupa stosuje się gorsety ortopedyczne. Gorset ma za zadanie zmniejszyć możliwości ruchowe Pacjenta i ograniczyć możliwość wykonania gwałtownego skłonu czy skrętu co mogłoby prowadzić do dalszych złamań kości. 

Leczenie operacyjne 

W uzasadnionych przypadkach kwalifikuje się pacjenta do leczenia operacyjnego. Może to również dotyczyć pacjentów, którzy nie mają wyraźnej poprawy stanu zdrowia pomimo wdrożenia programu leczenia zachowawczego. 

Techniki operacyjne znajdujące zastosowanie w tym przypadku to z reguły wertebroplastyka lub kyfoplastyka balonowa. 

Wertebroplastyka to precyzyjne podanie cementu kostnego w miejscu złamania kręgu. Masa cementowa utwardza się i tym samym zabezpiecza kręg przed dalszą destrukcją. 

Kyfoplastyka balonowa polega na wprowadzeniu do złamanego kręgu balonu, którego zadaniem jest wytworzenie wolnej przestrzeni oraz odtworzenie wysokości trzonu kręgowego. Balon jest następnie wycofywany, a do powstałej przestrzeni podaje się cement kostny pod niskim ciśnieniem. Ten sposób podania cementu ma zwiększać bezpieczeństwo wykonywanego zabiegu i zmniejszyć ryzyko potencjalnych powikłań.

Obie powyższe techniki udowodniły swoją skuteczność w zmniejszaniu dolegliwości bólowych wynikających ze złamania. Kyfoplastyka, teoretycznie, posiada przewagę w postaci umożliwienia odtworzenia wysokości trzonu kręgowego w wybranych przypadkach.

W bardziej skomplikowanych przypadkach niezbędne może być również operacyjne odbarczenie struktur nerwowych lub/i wykonanie stabilizacji złamanej części kręgosłupa. 

Wymienione zabiegi operacyjne to techniki małoinwazyjne co również oznacza, że wiek pacjenta nie powinien być przeszkodą do ich zastosowania. Jednakże należy zaznaczyć, że leczenie złamań osteoporotycznych wymaga dużego doświadczenia operacyjnego oraz indywidualnej oceny wskazań i zagrożeń danej metody leczenia. 

Niezależnie od zastosowanego sposobu leczenia złamania osteoporotycznego kręgosłupa, absolutnie niezbędne jest postępowanie mające na celu zmniejszenie ryzyka kolejnych złamań, a więc farmakologiczne leczenie osteoporozy.