W przedniej części kręgosłupa dochodzi do powolnej degeneracji krążków międzykręgowych (tzw. dysków), co powoduje zmniejszenie ich wytrzymałości i zdolności do stabilizowania sąsiadujących trzonów kręgowych. W tylnej części kręgu znajdują się dolne i górne wyrostki stawowe, tworząc, wraz z wyrostkami sąsiednich kręgów, stawy międzywyrostkowe. Stawy utrzymywane są na swoim miejscu przez struktury tkanki łącznej, zwane torebkami stawowymi. Nieodłączną część procesu starzenia stanowi osłabienie struktury torebek stawowych . To z kolei prowadzi do ich rozciągnięcia. Opisane zmiany w obrębie krążków międzykręgowych oraz stawów międzywyrostkowych mogą być przyczyną przesuwania sąsiadujących kręgów względem siebie. Ześlizg taki określany jest jako kręgozmyk zwyrodnieniowy. W

wyniku zachodzących zmian dochodzi do niestabilności segmentu kręgosłupa . Organizm odpowiada przerostem wyrostków stawowych. Przerośnięte struktury kostne mogą prowadzić do ucisku okolicznych tkanek miękkich, m.in. korzeni nerwowych oraz zwężenia światła kanału kręgowego z uciskiem worka oponowego. Stan taki, zwany stenozą (ciasnotą) kanału kręgowego, często współistnieje z kręgozmykiem zwyrodnieniowym i jest odpowiedzialny za szereg objawów opisywanej choroby.

Kręgozmyk zwyrodnieniowy ze współistniejącą ciasnotą kanału kręgowego zazwyczaj powoduje ból pleców, wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych oraz ból promieniujący do pośladków lub nóg.

Dużo rzadziej dochodzi do osłabienia siły mięśniowej i zaburzeń czucia w obrębie kończyn dolnych.

Pacjent z kręgozmykiem zwyrodnieniowym zgłasza ból zależny od zmiany pozycji. Niektórzy zgłaszają nasilenie bólu podczas wysiłku fizycznego, a przy współistnieniu stenozy kanału kręgowego typowym objawem jest tzw. chromanie neurogenne, tzn. pojawienie się silnego bólu i drętwienia nóg po przejściu krótkiego dystansu. Praktycznie objaw ten uniemożliwia dalsze poruszanie się.

Proponowany sposób leczenia kręgozmyku zwyrodnieniowy zależy od objawów pacjenta. Ostre epizody dolegliwości mogą wymagać krótkiego, 1/ 2-dniowego odpoczynku w łóżku. W celu zmniejszenia dolegliwości podawane są leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. W wybranych przypadkach rozważyć należy zastosowanie gorsetu ortopedycznego, tzw. pasa lędźwiowego (rodzaj specjalnie

wzmocnionego pasa, obejmującego tułów na odpowiedniej wysokości), pomocnego w stabilizacji kręgosłupa.

Wielu pacjentów może uzyskać poprawę stanu klinicznego po wdrożeniu odpowiedniej fizjoterapii. Fizjoterapia składa się z indywidualnie dobranych zabiegów fizykoterapeutycznych, jak również ćwiczeń wzmacniających osłabione mięśnie.

W razie braku skuteczności powyższych metod rozważyć można wykonanie iniekcji epiduralnej (tzw. blokady zewnątrzoponowej) z użyciem leku sterydowego. Blokada skutecznie przyczynia się do zmniejszenia miejscowego stanu zapalnego i zmniejszenia dolegliwości.

Kręgozmyk zwyrodnieniowy leczenie chirurgiczne

Bezwzględnym wskazaniem do wykonania zabiegu operacyjnego kręgozmyku zwyrodnieniowego jest obecność ubytków neurologicznych (np. znaczącego osłabienia siły mięśni kończyny). Początkowo ucisk na struktury nerwowe przy ześlizgu jednego kręgu względem drugiego jest niewielki. Niestety wraz z postępem ześlizgu i zwyrodnienia dysku, może dochodzić do ucisku korzeni nerwowych opuszczających kanał kręgowy. Powoduje to zwiększenie dolegliwości bólowych, nasilenie drętwienia i osłabienia kończyn. W takiej sytuacji należy rozważyć zastosowanie leczenia operacyjnego.

Innym wskazaniem do leczenia chirurgicznego jest brak poprawy, stałe dolegliwości bólowe lub ich częste nawroty pomimo zastosowania wszystkich dostępnych metod leczenia nieoperacyjnego.