Choroba Scheuermanna
Choroba Scheuermanna
Choroba Scheuermanna zwana inaczej młodzieńczą hiperkyfozą jest chorobą kręgosłupa, której istotą jest zmiana kształtu – przednie sklinowacenie trzonów, co najmniej 3 sąsiednich kręgów, które prowadzi do trwałego pogłębienia kifozy piersiowej. Choroba dotyczy kilku procent populacji nastolatków, w przeciwieństwie do skoliozy częściej dotyczy chłopców.
Najczęściej choroba rozpoznawana jest w wieku 12-17 lat. Nieleczona deformacja kręgosłupa może się pogłębiać, przyczyniając się do szybszych zmian zwyrodnieniowych i dolegliwości bólowych, przede wszystkim w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. W przeciwieństwie do skoliozy, choroba Scheuermanna zazwyczaj nie powoduje restrykcji oddechowej. Deformacja kręgosłupa stanowi dla pacjentów również problem natury estetycznej.
Najczęściej choroba Scheuermanna występuje w formie piersiowej ze szczytem kyfozy na wysokości kręgów Th6-Th8, rzadziej przyjmuje formę piersiowo-lędźwiową ze szczytem na wysokości Th8-Th10.
- Przyczyny Bólu
- Objawy
- Leczenie
Przyczyny choroby Scheuermanna nie są do końca znane. Uważa się, że mogą obejmować czynniki genetyczne, nierówny wzrost kręgosłupa podczas okresu dojrzewania, a także przeciążenia wynikające z aktywności fizycznej lub niewłaściwej postawy ciała.
Objawy choroby Scheuermanna obejmują przewlekły ból pleców, sztywność, oraz ograniczoną elastyczność kręgosłupa, zwłaszcza w jego górnej lub dolnej części. Może występować również widoczne krzywienie kręgosłupa, podobne do postawy okrągłych pleców, oraz trudności w utrzymaniu prostego stania.
Diagnostyka
Podstawą jak w leczeniu każdej choroby jest wywiad i badanie przedmiotowe pacjenta. Typowo pacjent uskarża się na dolegliwości bólowe kręgosłupa w odcinku piersiowym i/lub lędźwiowym z przewagą odcinka lędźwiowego. Dolegliwości nasilają się pod koniec dnia i przy dłuższym przebywaniu w pozycji pochylonej. Zmniejszają w trakcie leżenia i odpoczynku. Dolegliwości nie mają charakteru korzeniowego. W badaniu klinicznym podstawą jest utrwalona i nadmierna
kifoza piersiowa z ostrym kątem zagięcia w teście pochyleniowym. Hiperkyfozie może towarzyszyć kompensacyjna hiperlordoza lędźwiowa. Dodatkowo może występować przodopochylenie miednicy, przywiedzenie barków i wysunięcie głowy do przodu wynikające z przykurczów mięśniowych. Najczęściej występuje przykurcz mm. piersiowych większych, prostych ud, biodrowo-lędźwiowych i grupy kulszowo-goleniowej.
Kolejnym etapem procesu diagnostycznego jest ocena badań obrazowych. Podstawowym badaniem jest zdjęcie RTG kręgosłupa w projekcji bocznej na stojąco, w którym można zaobserwować przednie sklinowacenie trzonów, co najmniej 3 sąsiednich kręgów o co najmniej 5° każdy, zwężenie przestrzeni międzytrzonowych, nierówny zarys płytek granicznych trzonów oraz występowanie tzw. guzków Schmorla (wypukliny dysku do płytki granicznej trzonu). Na zdjęciu tym dokonywany jest pomiar kąta kifozy piersiowej, od którego zależy dalsze postępowanie terapeutyczne. Norma tego kąta wynosi 20°-45°.
Dodatkowo, w celu podjęcia decyzji o sposobie leczenia, wykorzystywane jest czasami RTG kręgosłupa wykonywane w projekcji bocznej na leżąco w przeproście na wałku. Pozwala ono na ocenę korektywności deformacji. RTG w projekcji AP pozwala natomiast na ocenę stopnia dojrzałości kostnej. Badania MRI (rezonans
magnetyczny) i TK (tomografia komputerowa) nie mają rutynowego zastosowania w
diagnostyce i leczeniu choroby Scheuermanna.
Plan leczenia zależy od całościowej oceny pacjenta dokonanej w oparciu o wiek, wywiad chorobowy, badanie kliniczne, stopień dojrzałości tkanki kostnej (tzw. wiek kostny oceniany w skali Rissera na zdjęciach RTG miednicy w projekcji AP), typu i wielkość deformacji.
Jako generalną zasadę przyjmujemy, że deformacje nieprzekraczające 55° wymagają indywidualnej fizjoterapii, obserwacji oraz wykonywania okresowych badań RTG. Dla deformacji o kącie skrzywienia 55°-75° u pacjentów niedojrzałych kostnie, postępowaniem z wyboru jest, oprócz regularnej fizjoterapii, zastosowanie termoplastycznego, wykonywanego na miarę, gorsetu korekcyjnego. Leczenie gorsetowe w większości przypadków nie prowadzi do trwałej korekcji deformacji. Celem zastosowania gorsetu jest przede wszystkim przeciwdziałanie progresji deformacji lub wręcz spowolnienie jej narastania. Kluczowym elementem, pozwalającym na zwiększenie szansy na dobry wynik leczenia jest aktywna współpraca pacjenta i zaangażowanie rodziców w proces terapeutyczny.
Leczenie operacyjne rozważa się najczęściej u pacjentów z deformacjami o wartości przekraczającej 75° wg Cobba. Celem leczenia operacyjnego jest korekcja deformacji oraz zapobieganie dolegliwościom bólowym lub zmniejszenie już występujących. Zabieg operacyjny wykonywany jest najczęściej z dostępu tylnego, rzadziej przedniego lub dwuetapowo, wykorzystując zarówno dostęp przedni, jak i tylny. Korekcji deformacji dokonuje się z wykorzystaniem metalowego instrumentarium (najczęściej używane są implanty tytanowe i chromowo-kobaltowe) oraz wykonaniu osteotomii (chirurgicznego przecięcia kości w obrębie kręgów) na szczycie deformacji. instrumentarium to następnie stabilizuje kręgosłup do czasu uzyskania zrostu kostnego i usztywnienia kręgosłupa w operowanym zakresie. Elementem pomocnym w powrocie do pełnej sprawności po operacji jest fizjoterapia.
Przyczyny choroby Scheuermanna nie są do końca znane. Uważa się, że mogą obejmować czynniki genetyczne, nierówny wzrost kręgosłupa podczas okresu dojrzewania, a także przeciążenia wynikające z aktywności fizycznej lub niewłaściwej postawy ciała.
Objawy choroby Scheuermanna obejmują przewlekły ból pleców, sztywność, oraz ograniczoną elastyczność kręgosłupa, zwłaszcza w jego górnej lub dolnej części. Może występować również widoczne krzywienie kręgosłupa, podobne do postawy okrągłych pleców, oraz trudności w utrzymaniu prostego stania.
Diagnostyka
Podstawą jak w leczeniu każdej choroby jest wywiad i badanie przedmiotowe pacjenta. Typowo pacjent uskarża się na dolegliwości bólowe kręgosłupa w odcinku piersiowym i/lub lędźwiowym z przewagą odcinka lędźwiowego. Dolegliwości nasilają się pod koniec dnia i przy dłuższym przebywaniu w pozycji pochylonej. Zmniejszają w trakcie leżenia i odpoczynku. Dolegliwości nie mają charakteru korzeniowego. W badaniu klinicznym podstawą jest utrwalona i nadmierna
kifoza piersiowa z ostrym kątem zagięcia w teście pochyleniowym. Hiperkyfozie może towarzyszyć kompensacyjna hiperlordoza lędźwiowa. Dodatkowo może występować przodopochylenie miednicy, przywiedzenie barków i wysunięcie głowy do przodu wynikające z przykurczów mięśniowych. Najczęściej występuje przykurcz mm. piersiowych większych, prostych ud, biodrowo-lędźwiowych i grupy kulszowo-goleniowej.
Kolejnym etapem procesu diagnostycznego jest ocena badań obrazowych. Podstawowym badaniem jest zdjęcie RTG kręgosłupa w projekcji bocznej na stojąco, w którym można zaobserwować przednie sklinowacenie trzonów, co najmniej 3 sąsiednich kręgów o co najmniej 5° każdy, zwężenie przestrzeni międzytrzonowych, nierówny zarys płytek granicznych trzonów oraz występowanie tzw. guzków Schmorla (wypukliny dysku do płytki granicznej trzonu). Na zdjęciu tym dokonywany jest pomiar kąta kifozy piersiowej, od którego zależy dalsze postępowanie terapeutyczne. Norma tego kąta wynosi 20°-45°.
Dodatkowo, w celu podjęcia decyzji o sposobie leczenia, wykorzystywane jest czasami RTG kręgosłupa wykonywane w projekcji bocznej na leżąco w przeproście na wałku. Pozwala ono na ocenę korektywności deformacji. RTG w projekcji AP pozwala natomiast na ocenę stopnia dojrzałości kostnej. Badania MRI (rezonans
magnetyczny) i TK (tomografia komputerowa) nie mają rutynowego zastosowania w
diagnostyce i leczeniu choroby Scheuermanna.
Plan leczenia zależy od całościowej oceny pacjenta dokonanej w oparciu o wiek, wywiad chorobowy, badanie kliniczne, stopień dojrzałości tkanki kostnej (tzw. wiek kostny oceniany w skali Rissera na zdjęciach RTG miednicy w projekcji AP), typu i wielkość deformacji.
Jako generalną zasadę przyjmujemy, że deformacje nieprzekraczające 55° wymagają indywidualnej fizjoterapii, obserwacji oraz wykonywania okresowych badań RTG. Dla deformacji o kącie skrzywienia 55°-75° u pacjentów niedojrzałych kostnie, postępowaniem z wyboru jest, oprócz regularnej fizjoterapii, zastosowanie termoplastycznego, wykonywanego na miarę, gorsetu korekcyjnego. Leczenie gorsetowe w większości przypadków nie prowadzi do trwałej korekcji deformacji. Celem zastosowania gorsetu jest przede wszystkim przeciwdziałanie progresji deformacji lub wręcz spowolnienie jej narastania. Kluczowym elementem, pozwalającym na zwiększenie szansy na dobry wynik leczenia jest aktywna współpraca pacjenta i zaangażowanie rodziców w proces terapeutyczny.
Leczenie operacyjne rozważa się najczęściej u pacjentów z deformacjami o wartości przekraczającej 75° wg Cobba. Celem leczenia operacyjnego jest korekcja deformacji oraz zapobieganie dolegliwościom bólowym lub zmniejszenie już występujących. Zabieg operacyjny wykonywany jest najczęściej z dostępu tylnego, rzadziej przedniego lub dwuetapowo, wykorzystując zarówno dostęp przedni, jak i tylny. Korekcji deformacji dokonuje się z wykorzystaniem metalowego instrumentarium (najczęściej używane są implanty tytanowe i chromowo-kobaltowe) oraz wykonaniu osteotomii (chirurgicznego przecięcia kości w obrębie kręgów) na szczycie deformacji. instrumentarium to następnie stabilizuje kręgosłup do czasu uzyskania zrostu kostnego i usztywnienia kręgosłupa w operowanym zakresie. Elementem pomocnym w powrocie do pełnej sprawności po operacji jest fizjoterapia.
Nasi specjaliści leczący to schorzenie
-
lek. Łukasz Antolak
WięcejSpecjalizuje się w leczeniu zachowawczym oraz chirurgicznym schorzeń i urazów kręgosłupa, takich jak dyskopatie, przepukliny dyskowe, zmiany zwyrodnieniowe, kręgozmyki, kręgoszczeliny, osteoporotyczne i urazowe złamania kręgów, deformacje u dzieci i dorosłych – skoliozy, choroba Scheuermanna. W swojej praktyce w szerokim zakresie wykorzystuje nowoczesne metody zachowawczego, małoinwazyjnego oraz chirurgicznego leczenia kręgosłupa. Współpracuje z licznymi ośrodkami medycznymi zajmującymi się diagnostyką i leczeniem schorzeń kręgosłupa.
-
lek. Aleksander Psuja
więcejSpecjalizuje się w leczeniu zachowawczym i zabiegowym skolioz u dzieci. W swojej praktyce w szerokim zakresie wykorzystuje nowoczesne metody zachowawczego, małoinwazyjnego oraz chirurgicznego leczenia kręgosłupa. Współpracuje z licznymi ośrodkami medycznymi zajmującymi się diagnostyką i leczeniem schorzeń kręgosłupa.
-
lek. Andrzej Śliwka
więcejSpecjalizuje się w leczeniu zachowawczym oraz chirurgicznym schorzeń i urazów kręgosłupa, takich jak dyskopatie, przepukliny dyskowe, zmiany zwyrodnieniowe, kręgozmyki, kręgoszczeliny, osteoporotyczne i urazowe złamania kręgów, deformacje u dzieci i dorosłych – skoliozy, choroba Scheuermanna.
-
lek. Rafał Wiśniewski
więcejSpecjalizuje się w leczeniu zachowawczym oraz chirurgicznym schorzeń i urazów kręgosłupa. W swojej praktyce w szerokim zakresie wykorzystuje nowoczesne metody małoinwazyjnego leczenia bólu pleców i stawów obwodowych takie jak termolezje, kriolezje, blokady sterydowe oraz chirurgicznego leczenia kręgosłupa. Współpracuje z licznymi ośrodkami medycznymi zajmującymi się diagnostyką i leczeniem schorzeń kręgosłupa.
Doświadczenie zawodowe zdobywał w renomowanych ośrodkach w Polsce i za granicą na kursach i szkoleniach.
Odczuwasz ból pleców lub kręgosłupa? Nie wiesz co Ci dolega? Zadzwoń i porozmawiaj z konsultantką medyczną.
Zadzwoń 22 150 20 99
Weronika Borys
konsultantka medyczna